Brioche

Ter afwisseling in deze Corona-tijd ben ik voor toekomstige Histotainment-lezingen aan het experimenteren met brioche-deeg. Misschien kan ik de brioche al toevoegen aan het menu voor de nieuwe lezing over Franse minnaressen. Toepasselijk, want brioche is immers zoet, en al vanaf de 13e eeuw bekend…….

Nooit geweten dat er -zowel culinair als in de kunst- zoveel verschillende brioches zijn. Om maar met de kunst te beginnen. Hieronder is een exemplaar afgebeeld dat de beroemde Franse 18e eeuwse schilder Jean Siméon Chardin(1699-1779) heeft vervaardigd. Dit schilderij heeft een groot kunstenaar uit de 19e eeuw  geinspireerd en wel niemand minder dan ……Manet!

Tussen 1862 en 1870 vervaardigt Manet een aantal keuken-stillevens, waarop met name vis en fruit staan afgebeeld. Wellicht dat hij daarna trek kreeg in iets zoets. Hij gaat niet naar de “boulangerie”, de Franse bakker, maar brengt een bezoek aan het Louvre in Parijs. Hier ziet Manet het schilderij van Chardin, de 18e eeuwse Franse stilleven specialist, dat gedoneerd was aan dit museum.

Het schilderij met de brioche zal de laatste uit de serie stillevens van Manet worden. Opvallend is, dat op beide schilderijen de zintuigen worden geprikkeld: het was blijkbaar lange tijd in de mode om de brioche te voorzien van een geurende bloem!

Inmiddels weet ik dat zowel Chardin als Manet zich hebben laten inspireren door de zogenaamde “Parijse Brioche”, waarvan het kenmerk immers is dat er 2 deegbolletjes op elkaar gezet worden, de kleinste op een grotere.

Dit in tegenstelling tot de “Brioche Nanterre”, een rechthoekige vorm die als het ware uit 8 mini – deegbolletjes is opgebouwd. Volgens het Franse recept dient hij goudbruin te worden opgediend voor de lekkerste smaaksensatie…….

Nu schijnt deze brioche vééél ouder de zijn dan zijn Parijse broertje. Volgens Robert Cornaille, voorzitter van de “société d’histoire de Nanterre”, zou zijn herkomst mogelijk teruggaan tot 451, het jaar waarin de zoete broodjes t.g.v. het naamfeest van Sainte-Geneviève in de gelijknamige abdij in Nanterre worden gegeten. Later maakt Jean-Jacques Rousseau melding van de marchand de gâteaux de Nanterre in zijn Rêveries d’un promeneur solitaire (1776-1778).

Deze Brioche Nanterre blijft zeer populair in bepaalde kringen tot aan het midden van de 19e eeuw. Daarna verdwijnen de zoete broodjes, overigens samen met de Madeleines en diverse andere soorten luxe brood, bijna geheel na de eerste wereld-oorlog, om vervolgens in de 20e eeuw een “come back” te maken!

Het voert te ver om hier alle soorten Brioches te bespreken zoals de “Brioche Tropézienne”, “Brioche de Metz” en nog een aantal andere heerlijke historische baksels. Eén uitzondering daargelaten: de “Brioche Battu”, specialiteit uit Noord-Frankrijk (Picardie) die rijk is aan eieren en boter.

Hopelijk blijft het een mooi zonnig voorjaar, dan kunnen we onze energie in de tuin kwijt, want het zou zonde zijn om door alle Corona-stress de “Brioche-Battu” voor iets anders te gebruiken (battre = slaan).

Ja, ja, er is zeker een grote verscheidenheid aan brioches…..

Tot nu toe heeft Histotainment alleen brioches in een tulbandvorm gemaakt, die ik overigens nergens in de Franse traditie ben tegengekomen (ik vind het echter zo mooi om dit feestelijke brood in een fraaie vorm te bakken, vandaar!), dus een kwestie van dichterlijke vrijheid en overigens wel heel lekker!

Als het bakken meevalt, kan ik me altijd nog (ooit?) wagen aan het verbeteren van het Franse Brioche- record: een exemplaar van maar liefst 15 kg. Dan moet ik nog wel héél véél oefenen met m’n Brioche!

HistotainmentBrioche

Tot dan toe gebruikt Histotainment de brioche “normaal-formaat” bij de Franse lezingen en de High-Coffee.