In normale tijden mag ik graag een museum bezoeken. In het Mauritshuis zou nu de tentoonstelling over de legendarische Britse paardenschilder George Stubbs (1724-1806) te zien zijn.
Nadat veel musea aanvankelijk verrast waren door de plotselinge Corona-sluiting, probeerden ze -soms halsoverkop – digitale alternatieven op te zetten.
Het Mauritshuis kon natuurlijk niet achterblijven : op hun website neemt conservator Lea van der Vinde, samensteller van de tentoonstelling “George Stubbs de man, het paard, de obsessie” ons vanuit huis mee langs de mooiste werken uit de tentoonstelling, voornamelijk uit de periode 1750-1770.
Hoewel George Stubbs hier in Nederland nog nagenoeg onbekend is, hoort hij in Engeland zonder twijfel thuis in het rijtje met beroemde kunstenaars zoals de portretschilder Joshua Reynolds. Via hem komt Stubbs in contact met de elite van Engeland. Stubbs ontwikkelt zich vervolgens tot dé paardenportrettist van zijn land en doet goede zaken: het paard is immers een statussymbool en vermogende eigenaren willen graag een portret van hun snelste en mooiste paarden aan de muur.
Aan het succes van George Stubbs ligt een diepgravende studie van de anatomie van het paard ten grondslag. Door eigenhandig paarden te ontleden weet Stubbs hen op een ongekend levensechte wijze te schilderen, m.i. een soort schildertechnische revolutie: het paard staat nu centraal op het schilderij!
Schilder van prachtige paarden, maar ook van conversatiestukken, scenes uit het “gewone leven”, zoals het jachtpersoneel van Lord Torrington dat vanuit Southill in Bedfordshire vertrekt om de jacht te begeleiden. Je vraagt je onwillekeurig af wie er allemaal aanwezig zijn geweest bij het feest na afloop van de jacht….
Misschien wel de Wedgwoods – ja, die van het wereldberoemde keramiek – die ook enthousiaste paardenliefhebbers geworden zijn. Josiah Wedgwood is hier, samen met zijn vrouw Sarah Wedgwood (1734–1815) en hun 7 kinderen, door Stubbs vereeuwigd.
Overigens leidde de ontmoeting tussen George Stubbs en Josiah Wedgwood tot een opvallende vriendschap!
Hoe het zo gekomen is? God mag het weten. Op een gegeven moment gaan de beide heren zelfs samenwerken : allebei creatief en innovatief op een geheel andere manier.
Josiah, afkomstig uit een bekende pottenbakkersfamilie, is steeds bezig om nieuwe producten te ontwikkelen en technieken te verbeteren.
“Denken in nieuwe mogelijkheden”, zou zomaar zijn motto kunnen zijn. Hij moest ook wel, nadat hij op jeugdige leeftijd ternauwernood de pokken overleeft en daarna niet meer aan de draaischijf kan werken!
Hij verdiept zich vervolgens in de chemie en richt zich vooral op de innovatie van de pottenbakkerij. Niet alleen worden de ovens verbeterd, maar ook worden nieuwe vormen en dessins ontwikkeld die aansluiten bij de hernieuwde belangstelling voor de oudheid. Je zou Josiah tevens een “marketing-pionier” kunnen noemen. Hij verricht veelvuldig onderzoek naar behoeften van de consument, waarna hij een goedkopere productielijn van zijn serviezen maakt voor de groeiende welvaart van de burgerij. Bovendien gaat als eerste het fenomeen: “niet goed, geld terug” invoeren.
Een opmerkelijk initiatief van Josiah (of kwam het uit de koker van Stubbs?) is het beschilderen van keramische voorwerpen. Op onderstaande medaillon, een mode-hype in die tijd, is Josiah Wedgwood op zeer gedetailleerde wijze geportretteerd door Stubbs.
Of dit het begin betekent van een nieuwe suksesvolle carriere voor beiden, wie zal het zeggen, maar het blijft een opvallend initiatief. George Stubbs en Josiah Wedgwood, beiden veelzijdig en denkend in mogelijkheden in een tijd waarin dit niet zonder meer gebruikelijk was!
Geinteresseerd in de fascinerende Josiah Wedgwood? Bij Histotainment komt deze ondernemende man, die zijn tijd ver vooruit was, tot leven (Lezing 22 “Van Bows tot Booths”).
Wat betreft de- in Nederland onbekende- schilder Stubbs, die is een bezoekje aan het Mauritshuis zeker waard! Gelukkig is de sluitingsdatum van de tentoonstelling pas eind augustus.
Met dank aan:
Mauritshuis Den Haag
Brooklyn Museum New York: Marriage of Cupid and Psyche, tinted stoneware by Wedgwood c.1773
Bute Collection. Mount Stuart. G. Stubbs:Lord Torringtons jachtpersoneel vertrekt vanuit Southill c.1767
www.historytoday.com/archive/josiah-wedgwood-and-george-stubbs