Aanpassingsvermogen van Stanislas…….

Gisteren, woensdag hoorde ik tijdens het nieuws dat noord-oost Frankrijk zwaar getroffen is door het Corona-virus. Het leger wordt nu ingezet om patienten van -met name -het overbelaste ziekenhuis van Mulhouse, over te brengen naar andere locaties.

Met enige weemoed denk ik aan enkele weken geleden toen we onbekommerd in dit gebied rondliepen. Genietend van het oude Nancy, de hoofdstad van Lotharingen, waar we over de Place Stanislas liepen. Deze is genoemd naar de verbannen Poolse koning Stanislas Leszinsky. Een bijzondere man: in 1704 wordt hij koning van Polen, met steun van koning Karel XII van Zweden (die op dat moment Polen militair in de greep had). Als Karel XII echter door Rusland verslagen wordt, is Stanislas zijn steun kwijt….en moet Polen verlaten. Na vele omzwervingen komt hij uiteindelijk in Frankrijk terecht.

Zijn kansen lijken te keren als de Poolse tegenkoning Augustus II in 1733 overlijdt. In het geheim vertrekt Stanislas dan vanuit Frankrijk naar Polen, waar hij met grote meerderheid voor de 2e keer door het parlement tot Pools koning wordt gekozen! Echter voordat hij gekroond kan worden, valt Rusland het land binnen en wordt de verkiezing ongedaan gemaakt.

Weer is Stanislas in ballingschap… maar hij gaat niet bij de pakken neerzitten: als nieuwe Hertog van Lotharingen (bepaald bij de vrede van Wenen in 1738) weet hij in LunĂ©ville een hof op te bouwen dat in Frankrijk en ver daarbuiten befaamd wordt als centrum van kunst, cultuur en wetenschap.

Zijn residentie wordt veelvuldig bezocht door een aantal vooraanstaande filosofen en wetenschappers, zoals Voltaire en Emilie de Chatelet. Hier merk je weinig van als je het ingeslapen stadje bezoekt. Niets herinnert aan de glorie van weleer……Geen boeken over het illustere duo, en het kasteel heeft duidelijk betere tijden gekend.

Jammer, vrijwel het enige dat aan Stanislas herinnert in LunĂ©ville zijn de “Baba au Rhum”. Volgens de anecdote had zijn hofkok eens een dessert voor hem klaargemaakt, dat niet in de smaak viel totdat Stanislas een flinke slok rum zou hebben toegevoegd……

Hoe het ook zij, Stanislas blijft een bijzondere, veerkrachtige man met een brede belangstelling tot zijn overlijden in 1766. Dan wordt het hertogdom Lotharingen definitief in Frankrijk geintegreerd.

Van het beroemde hof blijft niet veel over: het kasteel wordt namelijk in gebruik genomen als kaserne!

Ook dan geldt dus al : “The times are changing….”